Daha kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir şehirlere ulaşmak, Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 11’in ardındaki büyük zorluğun bir parçasıdır.

Dünya çok hızlı değişiyor ve biz, vatandaşları da onunla birlikte değişiyoruz. Giderek daha fazla kentleşen bir gezegende yaşıyoruz; şehirler ekonomik ve demografik büyümenin merkezi haline geliyor; aynı zamanda ulusların karar alma gücünü de yoğunlaştırıyorlar. Bugün dünya nüfusunun yarısından fazlası -3,5 milyar insan- şehirlerde yaşıyor ve küresel GSYİH’nın %60’ı şehirlerde bulunuyor; bu da gezegenin karbon emisyonlarının %75’ini ve kaynak kullanımının %60’ından fazlasını temsil ediyor. Bu rakamları, nüfusun yalnızca %13’ünün şehirlerde yaşadığı 20. yüzyılın başlarındaki rakamlarla karşılaştırırsak ve 5 milyar insanın şehirlerde yaşayacağı 2030 yılı tahminlerini de hesaba katarsak, şehirlerin daha kapsayıcı, daha güvenli, daha dirençli ve temelde çevresel açıdan daha sürdürülebilir olmasının neden hayati önem taşıdığını görebiliriz. İşte tam da bu noktada Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 11 devreye giriyor.

Bu Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 11, şehirlerin toplumun gelişiminde sahip olduğu ve sahip olacağı öneme odaklanıyor. Bu şehirlerin hızlı büyümesi, özellikle önümüzdeki on yıllarda kentsel alan genişlemesinin %95’ini oluşturacak olan gelişmekte olan ülkelerde toplumlarımızı zor durumda bırakıyor. Şu anda, çoğunluğu Doğu ve Güneydoğu Asya’da olmak üzere 883 milyon insan gecekondu mahallelerinde yaşıyor.

Güvensiz altyapı, yetersiz hizmetler, kötü atık ve sanitasyon yönetimi, su kaynakları üzerinde sürdürülemez baskı gibi sorunlarla boğuşan devasa şehirleri düşünün… Korkunç bir yaşam kalitesine sahip nüfuslar – dünyadaki şehir sakinlerinin %90’ı, Dünya Sağlık Örgütü tarafından belirlenen güvenlik standartlarını karşılamayan hava soludu ve bu durum hava kirliliği nedeniyle toplam 4,2 milyon ölüme yol açtı. Özel bahçeli ve yüzme havuzlu, müstakil evlerden oluşan eski hayalin yerini, daha verimli ve kazançlı bir dikey şehir konseptinin aldığı şehirler (şehirler, dünya topraklarının yalnızca %3’ünü kaplıyor). Daha az kara alanına sahip, daha yoğun ve yer açmak için gökyüzüne daha fazla bakan şehirler. İnsan hayatı ve çevre üzerinde olumsuz etki yaratabilecek koşullar ve bunun olmasını önlemek için milyarlarca insanın geleceği daha iyi bir yaşam kalitesi stratejisi gerektiriyor.

Bu noktada, topluluğa özen göstermeleri için bu şehirlere bir yol haritası sunan 2030 Gündemi’ne ve Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri’ne bakmamız gerekiyor. Bu hedefler, ihtiyaç duyduğumuz hizmet ve kaynaklara erişilebilir ve sürdürülebilir, yerel ve paylaşım ekonomisini teşvik eden daha dost canlısı mekanlar haline gelmelerini sağlamaya çalışıyor. Daha sağlıklı ve daha sürdürülebilir bir model.

Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 11’in hedefleri nelerdir?

11.1 2030 yılına kadar, herkesin yeterli, güvenli ve uygun fiyatlı konutlara ve temel hizmetlere erişimini sağlamak ve gecekondu mahallelerini iyileştirmek

11.2 2030 yılına kadar, herkesin güvenli, uygun fiyatlı, erişilebilir ve sürdürülebilir ulaşım sistemlerine erişimini sağlamak ve özellikle savunmasız durumdaki kişilerin, kadınların, çocukların, engellilerin ve yaşlıların ihtiyaçlarına özel dikkat göstererek toplu taşımayı genişletmek de dahil olmak üzere yol güvenliğini artırmak

11.3 2030 yılına kadar, tüm ülkelerde kapsayıcı ve sürdürülebilir kentleşmeyi ve katılımcı, entegre ve sürdürülebilir insan yerleşimi planlaması ve yönetimi kapasitesini artırmak

11.4 Dünyanın kültürel ve doğal mirasını koruma ve muhafaza etme çabalarını iki katına çıkarmak

11.5 2030 yılına kadar, önemli ölçüde Suyla ilgili felaketler de dahil olmak üzere felaketlerden kaynaklanan ölümlerin ve etkilenen insanların sayısını azaltmak ve küresel gayri safi yurtiçi hasılaya kıyasla felaketlerden kaynaklanan doğrudan ekonomik kayıpları önemli ölçüde azaltmak, özellikle yoksulların ve savunmasız durumdaki insanların korunmasına özel vurgu yapmak

11.6 2030 yılına kadar, hava kalitesine ve belediye ve diğer atık yönetimine özel önem vererek şehirlerin kişi başına düşen olumsuz çevresel etkisini azaltmak

11.7 2030 yılına kadar, özellikle kadınlar ve çocuklar, yaşlılar ve engelli kişiler için güvenli, kapsayıcı ve erişilebilir yeşil ve kamusal alanlara evrensel erişim sağlamak

11.a Ulusal ve bölgesel kalkınma planlamasını güçlendirerek kentsel, kent çevresi ve kırsal alanlar arasındaki olumlu ekonomik, sosyal ve çevresel bağlantıları desteklemek

11.b 2020 yılına kadar, kapsayıcılığı, kaynak verimliliğini, iklim değişikliğinin azaltılmasını ve uyumunu teşvik etmek için bütünleşik politikalar ve planlar benimseyen ve uygulayan şehir ve insan yerleşimlerinin sayısını önemli ölçüde artırmak, ve afet dayanıklılığını artırmak ve Sendai Afet Riskini Azaltma Çerçevesi 2015-2030 doğrultusunda her düzeyde kapsamlı afet risk yönetimi geliştirmek ve uygulamak

11.c En az gelişmiş ülkelere, yerel sürdürülebilir ve dayanıklı malzemeler kullanarak sürdürülebilir ve dayanıklı binalar inşa edebilmeleri için finansal ve teknik yardım da dahil olmak üzere destek sağlamak

SDG 11’i geliştirmek ne kadar maliyetli?

Artık yol haritasını biliyor olsak da, bu eylemleri maliyet-fayda perspektifinden değerlendirmek önemlidir. Gerekli eylemleri gerçekleştirmek önemli bir yatırım gerektirir, ancak Birleşmiş Milletler gibi kuruluşlar, ekonomik faaliyet, yaşam kalitesi, çevre ve bir şehrin orta ila uzun vadeli başarısı açısından faydalarının muazzam olduğunu savunuyor. Bunun bir örneği, sosyoekonomik düzeyde en büyük getiriyi sağlayan noktalardan biri olduğu gösterilen işlevsel bir toplu taşıma ağına yapılan yatırımdır.